Het patiëntenportaal Mitz, waartegen Platform Burgerrechten eerder de campagne Stop Mitz startte, stond afgelopen zaterdag centraal in het onderzoeksjournalistieke programma Pointer. De uitzending maakte pijnlijk duidelijk hoe eenvoudig patiënten zonder hun medeweten kunnen worden aangemeld voor Mitz. Eenmaal aangemeld worden hun medische gegevens, zonder voorafgaande controle, toegankelijk voor tien- tot honderdduizenden zorgverleners in het hele land.
Beluister de reportage van Pointer via deze link.
Om vergelijkbare redenen verwierp de volledige Eerste Kamer in 2011 het Landelijk Elektronisch Patiëntendossier. Een van de senaatsleden typeerde dat systeem destijds als “een dossier met één deur aan de voorkant en duizend deuren aan de achterkant”. Het risico op onrechtmatige inzage werd te groot geacht. Mitz maakt gebruik van dzelfde onderliggende infrastructuur en loopt daarmee tegen precies dezelfde fundamentele problemen aan.
Oude wijn in nieuwe zakken
Ronald Huissen, campagneleider van Platform Burgerrechten, was in de studio van Pointer te gast. Hij benadrukte dat burgers vijftien jaar na de afwijzing van het Landelijk EPD nog steeds met hetzelfde gebrekkige systeem worden geconfronteerd. Na het politieke fiasco in de Eerste Kamer is het systeem onder een andere naam voortgezet, zonder dat de kernbezwaren zijn weggenomen. Medische dossiers zijn landelijk inzichtelijk voor enorme groepen zorgverleners, terwijl de dossierhoudend arts geen zicht of controle heeft op wie wanneer en met welk doel inzage krijgt.
Mitz wordt gepresenteerd als een instrument om patiënten meer regie te geven over hun medische gegevens. In de praktijk ondermijnt het systeem echter juist de controle van zowel patiënt als de dossierhoudend arts.
Zo laat de Pointer-reportage zien hoe eenvoudig het voor zorgverleners is om toestemmingen van patiënten te wijzigen, ook wanneer die patiënten eerder expliciet hebben aangegeven géén gegevens te willen delen. Apothekers beschikken over een functie waarmee zij, zogenaamd namens digitaal minder vaardige patiënten, toestemmingen kunnen instellen. Uit onderzoek van Pointer blijkt echter dat deze functie ook kan worden misbruikt. Een zorgverlener kan zonder aanwezigheid van de patiënt diens toestemming aanpassen, zelfs tegen de uitdrukkelijke wens van die patiënt in. Na registratie worden medische gegevens vervolgens gedeeld met brede categorieën van tien- tot honderdduizenden zorgverleners.
Oproep tot koerswijziging
Mitz is inmiddels de derde poging om hetzelfde systeem alsnog landelijk in te voeren, telkens onder een nieuwe naam. Volgens Huissen is het tijd om dit pad definitief te verlaten. “Mitz is oude wijn in nieuwe zakken. Er bestaan al geruime tijd systemen waarmee medische gegevens gericht, proportioneel en effectief kunnen worden gedeeld tussen zorgverleners, zonder massale en ongecontroleerde toegang.”
Platform Burgerrechten startte eind vorig jaar de campagne Stop Mitz. In dat kader zijn alle Nederlandse huisartsen per brief geïnformeerd over de risico’s die dit systeem met zich meebrengt voor zowel henzelf als hun patiënten. Lees meer hierover in dit artikel.